Get Adobe Flash player
Dutch
  Het is vandaag
SocialTwist Tell-a-Friend
Home Middelbare School NL Recensies Recensie Hart, Maarten 't - Vlucht regenwulpen, Een : roman - Trouw

Recensie Hart, Maarten 't - Vlucht regenwulpen, Een : roman - Trouw

Gebruikerswaardering: / 8
LaagsteHoogste 
Recensies Nederlandse Literatuur

Hart, Maarten 't

- Vlucht regenwulpen, Een : roman - Trouw

Schrijver Hart, Maarten 't
Titel Vlucht regenwulpen, Een
: roman Publicatiedatum
Jaar van uitgave
1978
Bron Trouw 26-09- 1978
Recensent Tom van Deel
Recensietitel Subtiele roman over de trouw

Waarom is men trouw? Deze vraag heeft Vestdijk in een van zijn "Essays in duodecimo" in verband gebracht met ons verlangen naar een "wederbrenging" van de dingen der liefde en, in veel wijdere zin, met een diepgewortelde behoefte om heden en verleden te laten samenhangen. De trouw gaat de tijd te lijf en verbindt "dat wat men geworden is" met "dat wat men vroeger was en dat men niet meer kan prijsgeven". De kwestie van de trouw staat centraal in de nieuwe roman van Maarten 't Hart, "Een vlucht regenwulpen". Afgezien van verschillende andere tegenstellingen is die tussen verleden en heden in deze roman de belangrijkste. In het verleden van de hoofdfiguur Maarten - een dertigjarige hoogleraar celbiologie -- zijn dingen gepasseerd die nog altijd hun invloed uitoefenen op zijn actuele gedrag en gevoel. Zijn verhouding tot vrouwen wordt gedomineerd door zijn trouw aan die ene, die vroegere, die hij nooit echt benaderd heeft: Martha. Dit schoolmeisje heeft het beeld geleverd dat hem immer voor ogen zweeft en dat hem dertig jaar lang verre van vrouwen heeft gehouden. De roman rakelt al in de aanvang deze jeugdliefde op, want op een bruiloft komt Maarten plotseling in contact met de zuster van Martha. Toevallig vindt er een paar dagen later ook nog een renie van school plaats, waar Maarten Martha in levenden lijve ontmoet. Zij blijkt een keurig getrouwd, allernormaalst meisje te zijn, maar voor Maarten blijft zij nochtans het ideale vrouwbeeld. Tijdens een congres in Bern krijgt het verleden, dat ongentegreerd een enorme druk uitoefent op Maartens bestaan, z'n inbedding in zijn leven. Allerlei dwanggedachten lossen zich als vanzelf op in een bijna dodelijke val tijdens een bergtocht, hetgeen een inwijding betekent in een nieuw leven. Subtiel "Een vlucht regenwulpen" is een uiterst subtiel gecomponeerde roman. Nadat Maarten in een soort proloog kort zijn levensgeschiedenis verteld heeft, volgen verschillende flash backs -- in de tegenwoordige tijd verteld overigens -- die een heldere indruk geven van zijn verleden. Het ouderlijk milieu wordt gepreciseerd en vooral de moeder blijkt een enorme invloed op Maarten gehad te hebben. De roman zou ook zonder veel moeite als een hommage aan de moeder gelezen kunnen worden: "Ik was niet gesoleerder dan anderen, ik had alleen maar minder vertrouwen in de surrogaten die werden aangeprezen als middelen om de eenzaamheid te verdrijven : liefde, vriendschap, gezelligheid . Het enige wat geen surrogaat was, was de vanzelfsprekende , woordeloze intimiteit zoals die bestaan had tussen mijn moeder en mij ." Dat isolement, al van jongs af, speelt voortdurend een rol. Het wordt onder meer verbeeld in de tegenstelling natuur en cultuur. Het valt op hoe de jonge Maarten zijn ervaringen in de mensenwereld compenseert met omzwervingen per roeiboot in het rietland, op zoek naar vogels. Daar voelt hij zich niet eenzaam. Maar op school heeft hij geen vriendjes, is hij de knapste en ook de afzijdigste . Hij heeft pleinvrees, hij durft niet in het zonlicht te lopen, maar wil in de schaduw blijven, omdat hij vreest anders dood te gaan. Die doodsangst is een constante. Als Maarten op de bruiloft een afspraak maakt met Martha's zusje -- de eerste afspraak die hij in zijn leven met een meisje maakt! -- weet hij tegelijkertijd zeker binnen veertien dagen (de termijn van de afspraak) te zullen sterven. In zekere zin komt die dwanggedachte uit -- hij valt immers van de berg -- maar dit sterven is, zoals ik al aanduidde, een symbolisch sterven. Dood houdt direct verband met de moeder, die op gruwelijke wijze aan keelkanker sterft. In die fase van zijn leven verliest Maarten het geloof in God, waarbij enkele ouderlingen op huisbezoek hem behulpzaam zijn. Ook zijn liefde-op-afstand, bang ontweken door Martha, brengt hem tot de overtuiging dat God niet bestaat. Immers, bestond Hij, dan zou Hij Martha en hem toch bij elkaar brengen? Jeugdliefde 'Een vlucht regenwulpen' bevat talloze zeer ontroerende details en is wat verweving der onderdelen betreft een subtiel boek. Alles krijgt er functie in. Prachtig vind ik hoe 't Hart het natuurlijke leven -- de vogels, de waterstromen, de bergen, de rietlanden -- combineert met het verhaalgebeuren. Kernachtig zit dit vormgevingsprincipe in de gelijktijdigheid van het sterven van de moeder en het overvliegen van een vlucht regenwulpen. Trouw, trouw aan het verleden, aan de moeder, aan een jeugdliefde -- daarover handelt deze roman --. Een gedetailleerd voorbeeld daarvan -- een van de vele goedgevoelde observaties in dit boek --

citeer ik tot slot: 'Maar het ergste voor haar (de moeder) moet geweest zijn dat ik niet meer geloofde. We spraken er nooit over, maar ze raadde het, omdat ik opeens de psalmen en gezangen niet meer meezong die zij altijd zacht voor zich uit neuriede. En dan vroeg ze: waarom zing je niet meer zoals vroeger en dan zei ik: ik ben toch te oud geworden om die psalmen nog te zingen, want ik wilde haar niet vertellen dat ik ze niet meer kon zingen, niet omdat ik ongelovig was geworden, maar omdat ik als ik ze zou zingen, al bij de eerste regel niet meer verder zou kunnen, omdat tranen mijn stem zouden verstikken. Ik wilde haar dat niet vertellen, ik kon het haar niet vertellen, want dan had ik haar eerst moeten uitleggen dat ik inderdaad niets meer zag in dat geloof en dat ik me daarom ontrouw voelde, vooral tegenover haar, en dat vooral voelde als ik die psalmen weer zong, omdat die zozeer deel waren van haarzelf, zozeer haar dagelijkse muziek vormden, en daarom kon ik de gedachte maar niet van mij afzetten dat ze om die reden kanker had gekregen, keelkanker nog wel, omdat in mijn keel de woorden van de psalmen bleven steken.'

 

Reacties  

 
0 # Martijn 20-11-2014 17:17
:D :D :D :D :D :D Wat een onzin staat hier joh niet te geloven dat mensen hiervoor willen betalen. En dat je hiermee dus ook je brood kan verdienen kom op zeg. Kijk die eerste zin: Waarom is men trouw? Deze vraag heeft Vestdijk in een van zijn "Essays in duodecimo" in verband gebracht met ons verlangen naar een "wederbrenging" van de dingen der liefde en, in veel wijdere zin, met een diepgewortelde behoefte om heden en verleden te laten samenhangen. hahaha dat is toch gewoon onzin wat daar staat ff wat dure worden uit je mouw schudden en huppakee! triest gewoon....
Antwoorden | Antwoorden met citaat | Citeer
 

Plaats reactie


Beveiligingscode
Vernieuwen

Successful people tend to become more successful because they are always thinking about their successes.

Succesvolle mensen neigen om steeds succesvoller te worden omdat ze altijd aan hun succes denken.

Brian Tracy